O retablo da parroquial de Santiago do Carril

A maioria dos estudosos da arte identifican o retablo da igrexa carrilexa con aquel que estivo instalado no convento de San Domingos de Bonaval en Compostela. A desamortización de 1836 fixo exclaustrar os monasteiros e conventos. O de Bonaval foi adicado a hospicio no ano 1841. A escultura que alí había foi esparexada polas igrexas composteláns, o retablo foi desmontado, trasladado e montado de novo na igrexa carrilexa.

Esto supón que Carril conta cun dos dous retablos que se conservan dun dos maiores artistas composteláns, Domingos de Andrade (1639-1712). Foi Mestre de Obras na Catedral compostelán e a el se deben importantes obras en Santiago. A Casa das Pomas, a Casa da Parra, e a Torre do Reloxio da Catedral, as tres na Praza da Quintana, son obras definitorias da paisaxe urbana de Santiago que deben a sua autoría a Domingos de Andrade. Do virtuosismo deste autor da conta unha outra obra súa, a escaleira helicoidal de Bonaval.

Carril a principios do século XVII (2): Cortegada

En calquera época que se teña descrito Cortegada aparece sempre unha constante, a continua romería á capela. Na descripción que Jerónimo del Hoyo fai da illa nos principios do século XVII vólvese a falar da devoción que despertaba a Virxe de Cortegada. O texto en concreto dí así:

La isla de Cortegada está en la misma ría, entre la villa de Carril y la de Rianjo... Hay en ella una ermita que se llama Nuestra Señora de Cortegada, de muchos devotos y de mucho romaje y así hay de ordinario en ella mucha gente devota y muchos enfermos en novenas. Hay en esta ermita una cofradía de Nuestra Señora y con las limosnas della está muy rica. Hay en ella algunos vecinos, aunque pocos. Son feligreses de Carril. Cógese en esta isla algún pan y criase algún ganado.